Adviseren in de arena

De afgelopen tijd ben ik tegen een zwaar onderschat fenomeen aangelopen: het haast onzichtbare gevecht van interne en externe adviseurs op het kruispunt van praktijk, professionaliteit en politiek. Een paar voorbeelden.

Ik sprak laatst met een controller van een financiële instelling in gewetensnood. Hij zag hoe een directeur buitenproportionele vergoedingen toekende aan medewerkers die hem loyaal waren.

Duivels dilemma

Dit plaatste de controller voor een duivels dilemma. Zou hij het aan de grote klok hangen, dan hing hem wellicht hetzelfde lot boven het hoofd als vele klokkenluiders voor hem. Het perspectief om zijn loopbaan te eindigen in een camper op een parkeerterrein was weinig aanlokkelijk. Maar niets doen was evenmin een optie. Hij zou zichzelf niet meer recht in de spiegel kunnen aankijken.

Werk naar eer en geweten verrichten

Ander voorbeeld. Ik mocht een ontwikkeltraject verzorgen voor een groep HRM-adviseurs. Gedurende het traject bleek dat ze, ondanks grote onderlinge verschillen, allemaal één ding gemeen hadden. Ze kwamen niet toe aan hun verantwoordelijkheid en vak om de mensen en hun organisatie te helpen ontwikkelen. In plaats daarvan werden ze bedolven onder operationeel werk en het organiseren van grootscheepse ontslagrondes. Met hun eigen ontslag als mogelijke klap op de vuurpijl in het verschiet. Hoe moeilijk was het voor hen zich dagelijks te motiveren hun werk naar eer en geweten te verrichten?

Wie ondersteunt de interne adviseur?

Deze en andere lotgevallen van interne adviseurs zetten mij aan het denken. Hoe is het eigenlijk met de adviserende specialisten in dit land? Intern, extern of interim: de vakvrouwen en -mannen in de sfeer van bijvoorbeeld financiën, HRM, juridische zaken, communicatie of techniek. Het gaat hier om een grote groep hoogwaardige kenniswerkers. De interne adviseur verzet bergen in de schaduw van het management. Hij bereidt voor, verleent steun en legt verbindingen waar anderen vervolgens profijt van trekken. Hij is gewend zichzelf weg te cijferen voor anderen en voor een hoger doel. Maar wie of wat ondersteunt deze professional?

Ondertussen is er voor managers van alles beschikbaar om hen te ondersteunen. Prachtige programma’s voor managementontwikkeling, honderden boeken en artikelen per jaar en … hoogwaardige ondersteunende specialisten. Allemaal om hen te helpen ontwikkelen en slagen in hun taak en loopbaan.

Behelpen, of toch niet?

Voor de chique externe adviseurs bestaan soms nog wel opleidingen. Maar voor de meeste adviserende en ondersteunende specialisten is het behelpen. Niet zozeer op het eigen vakgebied, dat is er wel. Maar op een cursusje adviesvaardigheden na valt er niet veel te ontwikkelen als het om ingewikkelde vragen gaat op het snijvlak van professionaliteit, praktijk en politiek. Ik heb ook eens gegoogeld, maar ik kon hier in de afgelopen tien jaar met de beste wil van de wereld misschien drie nieuwe boekjes over vinden in ons taalgebied. Ik dacht bij mezelf: Dit kan toch niet waar zijn?

Vandaar het boek Adviseren vanuit het geheel, de vitale waarde van intern advies. Het herhaalt niet wat er al is aan boeken, bijvoorbeeld van Peter Block of Hannah Nathans, maar het bouwt erop voort. Het boek laat zien hoe je juist van die uiterst spanningsvolle plek van het intern adviseren een vitale plek maakt. Een plek waar vernieuwingen levensvatbaar zijn, die essentieel is in organisaties én waar iedereen energie van krijgt.

Intern adviseren – Over adviseren vanuit het geheel

Intern adviseren is vooral een rol in de schaduw. Niet nóg iemand die met zijn veren pronkt. Het is echter ook zwaar onderschat en er is nauwelijks over geschreven. Toch zijn vele duizenden dagelijks bezig met intern adviseren.

Het boek Adviseren vanuit het geheel helpt je de vitale plek te vinden van waaruit intern adviseren plaatsvindt. De plek die waardevol is voor het grotere organisatorische geheel. En die je toegang geeft tot wijsheid en kracht in jezelf. Verbonden met het geheel.